Waar Heideman
De Wet openbaarheid van bestuur (Wob) was jarenlang een belangrijk instrument waarmee burgers, journalisten en organisaties informatie konden opvragen bij de overheid. Het doel was om transparantie te bevorderen en bestuurlijke processen inzichtelijk te maken. Tijdens de COVID-19-pandemie werd de Wob ook veelvuldig ingezet door antivax-groepen en complotdenkers, op zoek naar vermeende misstanden of geheimen rondom het coronabeleid. De vrijgegeven documenten zijn openbaar te raadplegen via platforms zoals Rijksoverheid.nl.
De Groten der Aarde: Viruswaarheid en Stichting Vaccinvrij
Viruswaarheid – voorheen nog met de subtiele naam Viruswaanzin – was een van de koplopers in deze queeste. Met stapels Wob-verzoeken probeerden zij documenten los te peuteren over vaccins, bijwerkingen en geheime deals met farmaceuten. Elk mailtje waarin ambtenaren ook maar knikten naar het woord ‘onduidelijk’ werd vervolgens met grote letters op sociale media gepost.
Daarnaast had je bewegingen als Stichting Vaccinvrij die in hetzelfde vaarwater zaten. Zij dienden Wob-verzoeken in over vaccincontracten en gezondheidsrisico’s, hopend op schokkende onthullingen die de boel op z’n kop zouden zetten.
Voor wie nog niet bekend is met deze partijen:
- Viruswaarheid voerde rechtszaken tegen coronamaatregelen en verspreidde veel desinformatie over vaccins en de pandemie.
- Stichting Vaccinvrij richt zich op ouders en probeert hen te overtuigen dat vaccineren onnodig of gevaarlijk is.
Wat Leverde het Op?
Nou ja, het bleek nogal… tegen te vallen.
De vrijgekomen documenten bevatten weinig tot geen spectaculaire ontdekkingen. Ambtenaren bleken gewoon mensen te zijn die soms twijfelden of niet alles zeker wisten – precies zoals de overheid al maanden daarvoor zelf had aangegeven. Er was geen complot, geen geheime agenda, en al helemaal geen wereldwijde vaccinatiesamenzwering met Bill Gates als meesterbrein. Wie had dat gedacht?
Wat antivax-groepen wél vonden, waren technisch ingewikkelde rapporten en documenten vol jargon. Maar in plaats van een expert te bellen, besloten ze dat woorden als ‘beperkte data’ of ‘onzekerheid over lange termijn-effecten’ prima voer waren voor angstzaaierij.
Grappig genoeg waren die uitspraken niet nieuw. Het RIVM had namelijk al aan het begin van de vaccinatiecampagne gezegd dat ze de lange termijn-effecten nog niet konden weten – want zo werkt tijd nou eenmaal. Zie bijvoorbeeld deze verklaring van het RIVM.
Waarom Zien We Nu Minder van Deze Groepen?
De grote antivax-Wob-golf leverde uiteindelijk niet veel meer op dan een paar zwartgelakte pagina’s en een hoop misinterpretaties. Misschien dat het daarom ineens zo stil is aan dat front. Zelfs Viruswaarheid lijkt de focus wat te verleggen naar algemene kritiek op de overheid, in plaats van vaccinatiespecifieke onderwerpen.
Dit betekent natuurlijk niet dat ze verdwenen zijn. Er zijn nog steeds mensen die deze documenten doorvlooien, maar de echte krenten in de pap blijken toch ver te zoeken. Als er al iets wordt gevonden, gaat het meestal om nuances die in het publieke debat allang bekend waren.
Wil je zelf een kijkje nemen in de vrijgegeven Wob-documenten? De overheid publiceert ze regelmatig op platforms zoals Rijksoverheid.nl. Voor wie zin heeft om urenlang pdf’s door te spitten zonder concreet resultaat, veel plezier.
De Volgende Stappen voor Antivaxers?
Wie weet. Misschien zijn ze nu bezig met het opvragen van UFO-documenten bij Defensie. 😉 Of misschien dienen ze binnenkort een Woo-verzoek (de opvolger van de Wob) in om uit te zoeken waarom de maan soms rood kleurt. De tijd zal het leren.
